Iedere maand zet Art-fact in de rubriek Spot aan! een (amateur)kunstenaar of amateurkunstgroep in de spotlight. Deze maand is dat EELT Theatercollectief, theatercollectief van professionals uit muziek, theater, film, beeldende kunst en educatie.
EELT Theatercollectief is een stichting die kunst brengt op onverwachte plekken, gemaakt door een geëngageerde groep amateurkunstenaars die elkaar (ondanks de uitdagingen die corona de afgelopen jaren met zich meebracht) steeds blijft vinden. Deze amateurs maken kunst samen met deelnemers voor wie deelname aan kunst niet zo vanzelfsprekend is, geholpen door professionals van EELT. Binnen de projecten staat een maatschappelijk vraagstuk centraal. Het resultaat: poëtische producties over die dingen in ons leven waar we ‘eelt op onze ziel’ van krijgen of juist kwijtraken, de momenten waar verschillende ideeën of gevoelens elkaar schurend ontmoeten. Want daar ontstaat nieuwe schoonheid en begrip.
Hoe lang ben je al actief in deze discipline?
Artistiek leider Monique Zijp startte EELT in 2008. Daarvoor werkte ze als beeldhouwer. Omdat ze het samenwerken, het co-creëren met anderen mistte, startte ze EELT. In 2019 haakte William Schaffels aan bij EELT als muzikaal en organisatorisch leider. Hij is (naast zijn werk voor EELT) arrangeur, dirigent en docent muziektheorie aan het Fontys Conservatorium Tilburg.
Waar haal je je inspiratie vandaan?
“Inspiratie is overal in de wereld om me heen”, reageert Monique. “Van een spelend kind tot de ingewikkelde schoonheid van een geplukte bloem of het weidse uitzicht op de top van een berg. Er is veel wonderbaarlijks te vinden. Bijzondere verhalen inspireren me, net als mensen die het gelukt is om uit de shit te komen. Kunst is plezier en troost voor veel mensen, een stip op de horizon waar je naartoe wil bewegen. Een ontwikkeling naar een betere wereld.”
William: “In de amateurwereld van harmonie- en fanfareorkesten waarin ik opgroeide, heeft het massale, grote, zinsverbijsterende me altijd aangesproken. Dat een orkaan van muziek je kan overweldigen, een fysieke impact heeft zonder je daadwerkelijk aan te raken. Die reactie is zintuigelijk en niet louter pathetisch; je krijgt bijvoorbeeld kippenvel.”
Welke thema's zijn belangrijk in het beoefenen van je kunstvorm?
“De kunstvorm van EELT is eigenlijk grenzeloos”, legt Monique uit. “EELT gebruikt de talenten en wensen van alle mensen die meedoen en alle disciplines bij elkaar om zeggingskracht en verbinding te bereiken. Zo geven we nieuwe perspectieven aan maatschappelijke vraagstukken. Deze grote vraagstukken terugbrengen naar een tastbaar, menselijk niveau, dat is wat EELT’ers doen.” William: “Dat deden we bijvoorbeeld in de voorstelling Woning over de woningnood die we voor gLoBe in de Tilburgse wijken Loven en Besterd maakten, of Anouk in Wonderland, een muziektheatervoorstelling in Oisterwijk met in de hoofdrol Anouk, die lijdt aan niet-aangeboren hersenletsel. Daardoor werkt haar korte termijngeheugen zeer beperkt. Bij maatschappelijke vraagstukken is er al snel een neiging tot polarisatie. Wij willen via persoonlijke ervaringen en contact deze vraagstukken menselijk en begrijpelijk maken.”
Wat wil je met het uitoefenen van je kunstvorm bereiken, wat is je doel?
Voor William gaat het om de magie van creatie. “Dat je van niets, iets maakt. Een leeg blad wordt een kunstwerk of muziekstuk. Een idee wordt een voorstelling. Ik vind niets zo wonderlijk als dat en wil anderen hetzelfde gevoel laten ervaren. Ik wil dat ze het plezier van iets creëren beleven. Daarbij gaat het om de reis die je samen aflegt, en niet om het niveau. Of je nu kind, beginner of professional bent. Wanneer mensen dat plezier beleven en ze zich openstellen voor de ander, vinden ze elkaar en genieten we samen.” Ook voor Monique staat plezier in het maken centraal. “Wanneer we samen werken aan een nieuw project, is de input van deelnemers zo krachtig! Daardoor is wat we maken altijd verrassend en dat geeft veel plezier en voldoening voor iedereen. Het is een spel waar ik in ieder geval geen genoeg van krijg.”
Wat beschouw je als je grootste mislukking?
“We kennen geen mislukkingen”, lacht Monique. “Onze projecten zijn per definitie experimenteel, en bij een experiment bouw je altijd ruimte in voor mislukking. Met onze projecten bevinden we ons iedere keer op onontgonnen terrein; we werken met mensen die niet vanzelfsprekend kunst maken op plekken waar kunst niet vanzelfsprekend is. Elke keer leren we weer iets wat we de volgende keer anders kunnen doen. En wie weet blijkt onze mislukking achteraf wel iets heel nuttigs te zijn! Zo is tenslotte de penicilline ook uitgevonden.”
Wat is jullie grootste succes?
“Ons grootste succes is dat mensen blijven terugkomen”, vult William aan. “En dat, wanneer we samenkomen, dit ons allemaal ‘joie de vivre’ brengt.”
Waar wil je over 10 jaar mee bezig zijn, of wat zou je willen hebben bereikt?
“Dan doen we hetzelfde als nu, maar dan nog iets meer, iets langer of iets groter”, reageert Monique. William vult aan: “We blijven ons ontwikkelen om nog meer mensen aan te raken en een kans te bieden.”
Wat wil je verder nog kwijt?
“Door ons nomadische karakter, we werken op plekken waar kunst niet vanzelfsprekend is, werken we samen met allerlei initiatieven in verschillende samenwerkingsverbanden”, zegt William. “We zijn blij met de mensen en organisaties zoals Art-fact en Cist hier in Tilburg. Er lijkt hier iets in het water te zitten waardoor mensen graag willen samenwerken en creëren. Tilburg is een echte stad van makers, van professional tot amateur!”
